Kanalar yilning issiq faslida faol bo‘lib, nafaqat o‘rmonda, balki shahar ichida ham xavf tug‘dirishi mumkin. Ular baland o‘sgan o‘tlar, butalar, ho‘l barglar va maysazorlarda yashaydi. Ayniqsa, parklar, bog‘lar, dala hovlilar yoki suv havzalari yaqinida parazitlar bilan aloqa qilish ehtimoli yuqori. Kanalar o‘ljani kutib, hayvonlarning kiyimiga yoki juniga ilashib oladi, so‘ngra terisigacha yetib borib, so‘rib oladi.
Odamlar ko‘pincha sayr qilish yoki uchastkalarda ishlashdan so‘ng xavf haqida o‘ylamagan holda parazitlarga duch kelishadi. Hatto uy hayvonlari ham tashqaridan kana olib kelishi va u odamga o‘tishi mumkin. Shuni esda tutish kerakki, kanalar xavfli kasalliklarni, jumladan, kana ensefaliti va borreliozni tarqatadi. Shuning uchun hududni o‘z vaqtida himoya qilish va ishlov berish choralari jiddiy oqibatlarning oldini olish imkonini beradi.
Samarali kurash choralari
Faqat kompleks yondashilgandagina kanalardan xalos bo‘lish mumkin. Bir marta uchastkaga yoki uyga tushgan parazitlar uzoq vaqt faolligini saqlab qolishi mumkin. Maksimal samaradorlikka erishish uchun quyidagi usullar qo‘llaniladi:
- tanada yoki hayvonlarda aniqlanganda kanalarni mexanik yo‘l bilan olib tashlash;
- maysazorlarni parvarishlangan holda saqlash, begona o‘tlarni o‘z vaqtida yo‘qotish;
- yovvoyi hayvonlarning hududga kirishini cheklash va uy hayvonlarini himoya qilish;
- o‘t va butalarga ishlov berishda akaritsid preparatlardan foydalanish;
- yerto‘lalar, omborxonalar va noturar joylarga ishlov berish, ayniqsa yashil hududlar yaqinida;
- tabiat qo‘yniga chiqqanda repellentlarni profilaktik qo‘llash;
- turar joylarni, ayniqsa gilamlar va yumshoq mebellarni sanitariya jihatidan tozalash.
Agar parazitlar soni ko‘p bo‘lsa yoki maishiy vositalar samarasiz bo‘lsa, professional dezinfeksiya zarur. Bu kana populyatsiyasini tezda kamaytirish, borish qiyin bo‘lgan hududlarni qamrab olish va xavfsizlik darajasini oshirish imkonini beradi. Bu, ayniqsa, dala hovlilarda va nam iqlimli hududlarda muhim ahamiyatga ega.
Kana paydo bo‘lishining oldini olish
Parazitlar paydo bo‘lishining oldini olish ularning oqibatlariga qarshi kurashishdan ko‘ra osonroq. Muntazam profilaktika xavflarni kamaytirishga va barcha oila a’zolarining sog‘lig‘ini saqlashga yordam beradi. Shuni e’tiborga olish kerakki, kanalar nafaqat baland o‘tli joylarda, balki shahar hovlilarida, ayniqsa yashil zonalar yaqinida ham paydo bo‘lishi mumkin.
Tarkibida faol repellentlar bo‘lgan kiyim va teriga ishlov berish vositalaridan foydalanish samarali chora-tadbirlardan biri hisoblanadi. Ular parazitning so‘rilish ehtimolini kamaytiradi va kundalik foydalanish uchun mos keladi. Shuningdek, uy hayvonlarini, ayniqsa sayrdan keyin, muntazam ravishda tekshirish kerak, chunki ular tashuvchi bo‘lib qolishi mumkin.
Uyni yaxshilab yig‘ishtirish, gazlama va gilamlarni tez-tez yuvish, xonadagi namlikni nazorat qilish kanalarning yashashi uchun noqulay sharoit yaratadi. Bu hududga mavsumiy ishlov berish bilan birgalikda parazitlardan himoyalanishni sezilarli darajada oshiradi.